2025-07-25
Endüstriyel otomasyon seviyesi arttıkça, motor tahrik sisteminin önemli bir bileşeni haline gelmekte ve çalışma durumu tüm ekipmanın verimliliğini ve istikrarını etkilemektedir. İster yüksek fiyatlı ithal isterse yüksek verimli enerji tasarruflu yerli bir motor olsun, uzun süreli çalışmada her türlü arıza meydana gelecektir. Arıza düzgün bir şekilde analiz edilip teşhis edilmezse, genellikle tekrarlayan arızalara, aşırı bakım maliyetlerine ve hatta işletmelerin üretim ritmini etkilemesine neden olur.
Bu makale, motor arıza türü, yaygın belirtiler, neden analizi, teşhis yöntemleri ve önleyici tedbirler olmak üzere beş modülden motor arıza analizinin temel bilgilerini sizin için düzenlemeye çalışmaktadır.
I. Yaygın motor arızası türleri
|
Arıza türü |
Tipik belirti |
Zararlı sonuçlar |
|
Rulman arızası |
Anormal ses, titreşim, ısınma |
Mil eksantrikliği, rotor sürtünmesi |
|
Sargı yanması |
Akım dalgalanması, yalıtım direnci düşüşü |
Kısa devre, atma, yanma |
|
Stator ve rotor süpürmesi |
Sürtünme sesi, hızlı sıcaklık artışı, akım dalgalanması |
Stator hasarı, rotor deformasyonu |
|
Anormal güç kaynağı |
Motor çalışmıyor, faz kaybı, voltaj dalgalanması |
Yanlış alarm arızası, sık kapanma |
|
Soğutma sistemi arızası |
Motor sıcaklığı artmaya devam ediyor |
Yalıtım eskimesi, performans düşüşü |
|
Mekanik sıkışma |
Zor çalışma, başlangıç akımında anormal artış |
Kaplin hasarı, anormal yük |
II. Belirtileri belirleme ve ön teşhis
Bir motor çalışırken, beş tür sinyal daha yakından izlenmelidir:
1. Gürültüdeki değişiklikler: "Tıklama" ve "takırdama" gibi gürültü değişiklikleri - çoğu zaman ya rulman aşınması ya da rotor eksantrikliği.
2. Artan titreşim: Rotor dengesizliği veya kaplinin yanlış hizalanması.
3. Artan sıcaklık artışı: Tipik olarak zayıf ısı dağılımı veya iç kısımda artan kayıp.
4. Olağandışı sık atma: Elektriksel yalıtım sorunları (yalıtım bozulması), kısa devre koruması veya aşırı yük koruması.
5. Çalıştırmada zorluk: Bir güç fazı eksik olabilir, arızalı kondansatör veya olağandışı harici yük.
Öneri: Kızılötesi termometre, titreşim analizörü ve akım kelepçesi gibi yöntemleri birleştiren bu ikincil tespit yaklaşımı, sorunun hassas bir şekilde belirlenmesine yardımcı olacaktır.
III. Motor arızasının yaygın nedenlerinin analizi
1. Tasarım problemi
Bazı standart dışı motorlar, manyetik devre doygunluğunu veya yetersiz soğutma yapısını ortaya koyan makul bir şekilde tasarlanmamıştır, bu da ilk çalışma durumunda bir kusurla sonuçlanır.
2. Yanlış seçim
Güç derecesi, kutup sayısı, hız ve yük doğru eşleşmedi ve bu nedenle uzun bir süre aşırı yük durumunda çalışmaya başladı, bu da 'eskime' ile sonuçlandı
3. Standart dışı kurulum
Düzensiz ayaklar, gevşek kaplin ve yanlış kablo bağlantısı, anormal çalışmaların önemli nedenleridir.
4. Günlük bakım yok
Yağlama eksikliği, toz birikimi ve sargıların düzenli olarak temizlenmemesi, çalışma kararlılığını ve ısı dağılım verimliliğini etkileyecektir.
5. Çevresel sorunlar
Kötü çevresel koşullar, yalıtım bozulmasını veya parça korozyonunu etkileyen nemli, yüksek tuzlu sprey, toz vb. gibi durumlara yardımcı olmaz.
![]()
IV. Arıza analizi için analiz araçları ve yöntemi
|
Araçlar/yöntemler |
Fonksiyon |
|
Megaohmmeter |
Sargı yalıtım durumunu tespit etme |
|
Titreşim analizörü |
Rulman ve rotor denge sorunlarını belirleme
|
|
Elektriksel parametre izleme cihazı |
Çalışma voltajını, akımını, gücünü vb. kaydetme. |
|
Bozunma gözlemi ve mikroskobik inceleme |
Aşınma, korozyon, çatlaklar ve diğer mikroskobik olguları kontrol edin |
|
Dinamik dengeleme cihazı |
Rotor veya kaplinin dinamik dengesizliğini düzeltin |
|
Kızılötesi termal görüntüleyici |
Yerel aşırı ısınma alanlarını tespit etme |
V. Önleme önerileri ve optimizasyon önerileri
1. Ekipman geçmişi dosyaları oluşturun: çalışma saatleri, bakım geçmişi, yük koşulları vb. gibi veriler, bakım döngülerini ve performans eğilimlerini değerlendirmek için değerlidir.
2. Bir denetim ritmi oluşturun: ana çalışma parametrelerini ayda bir kontrol edin ve yalıtım ve titreşim üzerinde üç ayda bir tam denetim yapın.
3. Çalışma ortamını optimize edin: motorun çalışma alanı toz geçirmez, neme dayanıklı ve korozyona karşı korumalı olmalı, gerektiğinde filtre ve ısıtıcı gibi yardımcı ekipmanlar yerinde olmalıdır.
Makul yedek parça rezervleri ve teknik destek: Motor modeli ve hizmet yıllarına göre yedek parça desenleriyle birlikte, tüm gerekli rulmanlar, fırçalar, contalar vb. için yedek parça ayırın, bekleme döngülerinden kaçının.
VI. Tipik bir arıza vakasının paylaşımı
Müşteri Arka Planı: Bir otomasyon ekipmanı şirketi
Problem Olgusu: Motorun anahtar teslimi çalışması sırasında anormal gürültü, sık alarm kapanmasına neden oldu
Arıza Analizi: Söküldüğünde, milin hafifçe büküldüğü, rotor (indüksiyon motoru) ve stator arasında düzensiz boşluklara neden olduğu ve rotorun süpürülmesine neden olduğu keşfedildi.
Çözüm: Rulmanları değiştirin, milleri kalibre edin, yeniden dinamik dengeleyin
Nihai Sonuç: Çalışma yeniden istikrarlı bir şekilde başladı, akım tüketimi yaklaşık %12 düştü, enerji verimliliği önemli ölçüde arttı.